جهانی که ما در آن به سر می بریم

جهانی که ما در آن به سر می بریم

پیش از آن که قصه امروزم را بگویم چند کلمه ای درباره پست قبلی می نویسم تا پیوستگی مطالب حفظ شود.

رساله که قصه شروعش را در پست قبلی گفتم به کندی در حال پیش رفتن است الان در حال ترجمه مقاله ای هستم که استاد راهنمای عزیز برایم فرستاده و با همین رویکردی که قرار است من به معضل تصادفات رانندگی بپردازم کسانی در آن سر دنیا به معضل زباله ها پرداخته اند مطالعه این مقاله قراره به من کمک کنه تا بفهمم این رویکرد چگونه کار می کنه در پست های بعدی حتما خلاصه ای از رویکرد و ایده مقاله را می نویسم.

حالا قصد دارم از پدربزرگم کمی اینجا بنویسم در واقع این مرد مهربان با شخصیت بی گره و روشنی که داشت یکی از بزرگترین تاثیرها را روی زندگی من داشته و من خیلی وقت ها در حیرت از عظمت این مرد ساده روستایی فرو می رم. یکی از خاطره های روشنی که من از پدربزرگم دارم این هست که در کودکی وقتی همراهش به سمت باغ و یا زمینی که در آن کشت و کاری داشت همراه می شدم در مسیر اگر چوبی در جاده افتاده بود و یا چیزی مسیر آب را مختل کرده بود برمی داشت و به کناری می گذاشت کاری که انجام می داد بسیار ساده بود اما رویکردش به جامعه و مسائل عمومی برای من جالب بود در واقع گویی  پدربزرگ من مسوولیت جهان اطراف را برعهده داشت و در مسیر زندگی خودش هر جا که مشکلی می دید بی هیچ مزد و منتی و بی هیچ حرف و نمایشی به سراغ آن کار می رفت مشکل را رفع می نمود و به راه خود ادامه می داد. هیچ جایی انگار کارش ثبت نمی شد هیچ کسی انگار کارش را نمی دید هیچ مزدی بابت خدمتش نمی گرفت اما ساده دلانه و خالصانه قدم در راه حل مشکل می گذاشت.

هر وقت مشکلی در جهان اطراف می بینم زمزمه های روشنی از پدربزرگم جانم را نوازش می دهد، اینکه حالا چه کسی آستین بالا خواهد زد و بدون منفعت سنجی قدم در میدان خواهد گذاشت؟ سیر در جهانی که زندگی می کنیم و اقدام برای گشودن گره از مشکلات به ویژه آنجا که منفعت مستقیم خودمان در میان نیست برای من یکی از معانی زیبای بودن است.

کنش گری اجتماعی برای من چند خصیصه دارد یکی اینکه فرد برای حل مشکلی عمومی قدم بر می دارد حالا ممکن است که با حل این مشکل زندگی خود فرد نیز راحت تر شود اما عمومی بودن اقدام ویژگی مهمی است. در واقع اقداماتی که من برای معاش و ارتقای زندگی خود و یا صنف و خانواده خود و... می نمایم از ویژگی عمومی برخوردار نیست از این منظر آن اقدامی عمومی است که در راستای تامین منعفت همگان باشد این همگان دایره وسیعی دارد و اکوسیستم زمین را هم شامل می شود در واقع اقدام عمومی که منعفت آنی انسان را تامین کند اما به تخریب محیط زیست صدمه بزند اقدام عمومی محسوب نمی شود. ویژگی بعدی که برای اقدام عمومی از نظر من حائز اهمیت است این نکته است که اقدام عمومی نیازمند خالص بودن نیت و انگیزه فرد هست. به طور مثال وقتی فردی اقدام به ساختن مدرسه و یا بیمارستان برای یک منطقه محروم می نماید و هدف و انگیزه اش از این کار کسب شهرت و رای گرفتن در انتخابات مجلس باشد، دو اتفاق ناگوار روی می دهد اول اینکه فرد در درون خود رشد معنوی نمی کند چرا که کسب قدرت و منفعت هدف و غایت او هست. و دومین اتفاق این است که اقدام بیرونی فرد تحت تاثیر نیت و انگیزه درونی او قرار می گیرد. به طور مثال این چنین فردی نگران ثبت نام کودکان اتباع بیگانه در مدرسه ای که ساخته است نیست چرا که آنها حق رای ندارند و به هدف او کمکی نمی کنند لذا اقدام فرد تحت تاثیر انگیزه های درونی اش از عمومی بودن کار و اقدام او به تناسب هر موضوع احتمالا لطمه می زند.

بنابراین دو ویژگی برای اقدام اجتماعی می توانیم لحاظ کنیم یکی اینکه اقدام صورت گرفته همگان را شامل شود از انسان ها تا محیط زیست و توسعه پایدار و دوم اینکه فرد انتظاری از انجام کار نداشته باشد و به بیان دیگر خالصانه کار مورد نظر را برای خوب بودن خود کار مدنظر قرار دهد.

حالا در جهانی که شما در آن به سر می برید چه مشکلات عمومی وجود دارد که می توانید قدمی برای گشایش آنها بردارید؟ قدم اول برای کنش گری اجتماعی به نظرم خوب نگریستن به جهان اطراف است و تامل در اینکه چه مشکلاتی هست و من چه می توانم برای حل آنها بکنم. در یکی از پست های بعدی قصه عواقب اقدام فوری و نسجیده را برای تان بازگو می کنم. اما تا زمانی که آن پست را بنویسم این نکته را می خواهم بگویم که تامل در مشکل و راه حل، کار بسیار پیچیده و دشواری است لذا زمان بسیار مناسبی باید به موضوع تامل کنید و برای هر اقدامی مشورت و گفت گو با دیگران به شما کمک می کند تا علاوه بر شنیدن نظرات و و دیدگاههای دیگران، احیانا از کمک های دیگران را برای حل مشکل مطلع شوید.

پی نوشت اول: عنوان نوشته از عنوان کتابی اخذ شده که ماهاتیر محمد نوشته است. اطلاعات کتابشناسی این اثر بدین شرح است: محمد، ماهاتیر، جهانی که در آن به سر می بریم، ترجمه محسن پاک آئین، انتشارات اطلاعات ۱۳۸۶

پی نوشت دوم: برخی از ایده هایی که در متن نوشته شده برگرفته از کتاب سپهر عمومی روایتی دیگر از سیاست  است. اطلاعات کتابشناسی این اثر نیز بدین شرح است: پدارم، مسعود، سپهر عمومی روایتی دیگر از سیاست، انتشارات یادآوران، 1388